Stichting PHOV
Voor mijn studie Hogere Veiligheidskunde (HVK) aan de www.phov.nl ben ik per 30 mei 2013 gestart met mijn scriptie: Smartphones en Apps in veiligheidskundige praktijk. Om u meer inzicht te geven in, waar ik met mijn scriptie naar toe wil, heb mijn scriptievoorstel hieronder geplaatst. Het scriptievoorstel is inmiddels geaccordeerd door de scriptievoorstellencommissie van de PHOV.
1. Titel (of werktitel).
Werktitel: ‘Smartphones en Apps in veiligheidskundige praktijk’
2. Een korte beschrijving van het bedrijf, organisatie of branche (hierna “bedrijf“ genoemd) waar het onderzoek wordt uitgevoerd. Doel van het bedrijf, grootte, aard van de werkzaamheden, korte beschrijving van de belangrijkste arborisico’s.
Ik ben arbeidshygiënist (HVK i.o.) en heb samen met een collega (HVK) een eigen adviesbureau op het terrein van zorg voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden (2005). We werken voor veel uiteenlopende klanten op projectbasis. De projecten variëren van arbo-algemene vraagstukken zoals RI&E’s en trainingen voor preventiemedewerkers maar ook specifieke arbeidshygiënische, ergonomische of veiligheidskundige worden door ons uitgevoerd.
Naast mijn adviesbureau ben ik al jaren (1997) geïnteresseerd in digitale ontwikkelingen en actief op digitale / online media. Ik draag bij / beheer tientallen websites, ca. 10 twitter accounts en enkele online discussiefora. Al deze initiatieven/bijdragen hebben één centraal thema: veiligheid en gezondheid op het werk.
Mijn onderzoek wordt uitgevoerd met de praktiserende veiligheidskundige (VK-er) als vertrek- en middelpunt en zijn klant of werkgever in het achterhoofd. VK-ers werken bij of voor een diversiteit aan bedrijven en instellingen. Zij onderzoeken, adviseren en trainen op het terrein van veiligheid en veilig werken.
Aanpalende en belanghebbende organisaties zijn de beroepsvereniging (NVVK), opleidingsinstituten en mogelijk de certificatie-instelling Hobéon-SKO. Op basis van het ledenaantal van de NVVK wordt het aantal praktiserende VK–ers in Nederland geschat op ongeveer 3.000.
3. Een beschrijving van uw eigen positie in het bedrijf of bij de klant.
Ik ben zelf een praktiserend arbeidshygiënist vanuit mijn eigen adviesbureau. In mijn onderzoek zijn praktiserende veiligheidskundigen (en hun bedrijf of klanten) de doelgroep. Mijn positie is vergelijkbaar met mijn doelgroep.
4. Beschrijving van het onderwerp of probleem. Verwoord daarbij de belangrijkste vraag waar u aan het eind van uw onderzoek het antwoord op moet kunnen geven. Aan de centrale vraag kunnen desgewenst deelvragen worden toegevoegd. Geef zo mogelijk ook aan waar u uw onderzoek begrenst (beschrijving van de scope).
Daarbij tevens aangeven:
- Waarom kiest u juist voor dit onderwerp? Waarom is het eigenlijk een probleem of knelpunt (probleemanalyse)?
- Schets wat er schort aan de huidige situatie (interne factoren) of aan de wetgeving/de markt e.d.(externe analyse).
- Hoe groot is het probleem, wat zijn de risico’s? Probeer deze te kwantificeren.
Een mobiele telefoon was in eerste instantie vooral bedoeld om mee te bellen en sms’en maar de laatste jaren zijn de mobiele telefoons kleine, geavanceerde computers geworden: smartphones. Ongeveer 60% van de Nederlanders beschikt inmiddels over een smartphone.
Deze smartphones hebben sinds enkele jaren, ‘gezelschap gekregen’van zogenaamde tablet-pc’s of tablets.
Smartphones en tablets worden privé maar ook in toenemende mate op de werkvloer gebruikt. Deze middelen beschikken over verschillende functionaliteiten en sensoren waar met behulp van kleine software programma’s (applicaties of kortweg ‘app’) eenvoudig extra functies worden toegevoegd. Apps zullen daarmee ook steeds een belangrijkere rol spelen in de veiligheid op de werkvloer.
Een meting naar lawaai met App een ‘koud kunstje’. En heb je gezondheidsklachten door het werk? Met een ‘medische’ App is een ‘diagnose’ zo gesteld… Apps bieden sneller en meer toegang tot veiligheidskundige informatie: de tekst van de Arbowet is binnen enkele seconden te raadplegen.
In de komende jaren zullen ook steeds meer (aan)koppelstukken met nieuwe sensoren op de markt komen om de functionaliteit verder uit te breiden.
Wat is de stand van zaken voor wat betreft het gebruik, de bruikbaarheid en betrouwbaarheid van smartphone/tablets en Apps in het kader van veiligheid op de werkvloer?
Hoe moet een veiligheidskundige omgaan met deze ontwikkelingen?
Actualiteit, beschikbaarheid, gebruik
Welke Apps bestaan er in relatie tot veiligheid op de werkvloer?
Zijn veiligheidskundigen bekend met deze Apps en worden ze gebruikt?
Worden veiligheidskundigen in discussies/ op de werkvloer geconfronteerd met de resultaten of het gebruik van veiligheidskundige Apps door werknemers, werkgevers, vakbonden, werkgeverorganisaties, overheid inspecties e.d.?
Regels, risico’s, bruikbaarheid
Zijn er regels voor(inzet van) Apps? In het kader van validiteit?
Wat zijn mogelijke risico’s van het inzetten van Apps?
Zijn Apps betrouwbaar en is dat nodig voor de praktijk? (In mei/juni vindt een landelijk georganiseerde wetenschappelijke meting naar fijnstof in de lucht plaats met 10.000 smartphone bezitters die daarvoor een speciaal ontwikkeld opzetstukje hebben ontvangen; zie iSPEX.nl)
Wanneer kan je een App betrouwbaar noemen? (wat is daarvoor nodig? moeten ze worden getest door een VK-er? welke eisen moet je er aan stellen? Zijn er kaders aan te geven waar binnen je kan spreken over verantwoord gebruik)?
Moet een koppelstuk (meten licht, glucose, lawaai, gassen, stof, zweetproductie, lichaamstemperatuur e.d.) in combinatie met een App geen CE-markering of andere vorm van keurmerk of validiteit hebben?
Toekomst, kansen
Welke kant gaat het gebruik van Apps op?
Wat zijn toekomstige kansen en mogelijkheden; ook in relatie tot de ontwikkeling van bijvoorbeeld GoogleGlass en beschikbaarheid van OpenSourceData (BigData)?
Wat is de rol of zou de rol moeten zijn van de beroepsvereniging (NVVK)?
Moet de NVVK handvaten voor omgang met Apps, keurmerken voor Apps of koppelstukken uitbrengen?
Moet de NVVK misschien zelf Apps ontwikkelen? (Zijn er wensen voor wat betreft ontwikkeling van bepaalde Apps? Wat zou er of moet er nog ontwikkeld worden om de VK te ondersteunen in zijn werk?)
Moeten opleidingsinstituten (MVK/HVK) kennis bijbrengen over deze ontwikkelingen en het kunnen beoordelen van ‘relevantie en betrouwbaarheid’ om daarmee een goede gesprekspartner te blijven voor klant, werknemer of collega.
Hoort deze kennis in de opleidings- en certificatiedossier van een MVK/HVK?
5. Wie is probleemeigenaar en heeft – positief – belang bij het onderzoek en is verantwoordelijk voor de verbetering; is er voldoende commitment vanuit het management voor het aanpakken van de probleemstelling?
Alle veiligheidskundigen krijgen, vroeg of laat, te maken met de inzet of gebruik van Apps (al dan niet door derden) in relatie tot veiligheid op de werkvloer. Hoe gaat de VK-er hier mee om? Moet de NVVK hulp bieden of juist leiding nemen?
Commitment
Binnen de NVVK start waarschijnlijk dit jaar een nieuwe NVVK-werkgroep ‘Digitale Media’. Hiermee lijkt de NVVK de noodzaak te erkennen van het in beeld krijgen van de impact van nieuwe media (inclusief Apps) op het werk van veiligheidskundigen.
Is de ‘grijze’ VK-er wel in staat om dit bij te houden?
6. Een bondige beschrijving van het beoogde product (resultaat) van het onderzoek (bijvoorbeeld een ontwikkelde en uitgeteste methode of een advies). Sluit hierbij aan op de centrale onderzoeksvraag of probleemstelling (zie vraag 4).
Ik beoog een beeld te schetsen van het gebruik, bruikbaarheid en betrouwbaarheid van Apps op het terrein van veiligheid op de werkvloer.
Vanuit dat beeld wil ik een advies uitbrengen hoe veiligheidskundigen daarmee om zouden moeten omgaan: herkennen van kansen, het onderkennen van risico’s en een kader aan de NVVK aanreiken voor het beoordelen van de betrouwbaarheid van Apps en verantwoord gebruik zelf en door leken.
7. Wanneer dat in deze fase al mogelijk is geef dan kort aan hoe het beoogde resultaat kan worden bereikt (implementatievoorstel). Betrek hierbij de actoren die hierin een rol (zouden moeten) spelen: interne en eventueel externe actoren, bijvoorbeeld fabrikant, overheid, brancheorganisatie). Beschrijf tevens kort hoe t.z.t. geëvalueerd of het gewenste doel is bereikt.
Een beeld schetsen en presenteren aan NVVK en op bijeenkomsten/symposia en een startpunt maken voor de NVVK-werkgroep ‘Digitale Media’ ( in op richting).
8. Geef aan op welke wijze in het onderzoek een bredere oriëntatie wordt nagestreefd (oriëntatie bij een of meer andere bedrijven of in de literatuur).
Mijn beschrijving onder 4 is al een hele brede benadering: van inzet voor veiligheidskundige, tot beroepsvereniging en/of opleidinstituten.
Tevens tracht ik een blik in de toekomst te werpen.
Ik ga op zoek ga naar andere beroepen/beroepsgroepen die hier ook mee te maken hebben of krijgen.
9. Een helder plan van aanpak waarin de verschillende te zetten stappen in uw onderzoeksaanpak worden beschreven om tot het gewenste resultaat te komen.
Bijvoorbeeld veldonderzoek, interviews, literatuurstudie. Geef daarbij een chronologische opsomming van de (deel)activiteiten.
Literatuur / internet studie
Welke Apps op het terrein van veilige en gezonde arbeidsomstandigheden bestaan er?
Wat wordt er onderzocht aan validiteit, betrouwbaarheid?
Survey
Vragenlijst onderzoek onder VK-ers (NVVK via ledenregister?
Via NVVK Linkedin groep want ca. 50% van leden zijn lid)?
Mogelijke interviews
– R. Gallis (TNO) ‘toekomst voorspeller’ en mogelijk andere TNO specialisten (welke veiligheidskundige Apps moeten worden ontwikkeld om VK-ers en zijn organisatie of klant te kunnen ondersteunen)?
– ‘Praktiserend hvk-ers’ / ‘early adopters’ van nieuwe media: Adri Noort? Paul van Rooij? Richard Sanders?
– B.J Visser van UVA (‘There’s a medical app for that’. Student BMJ 2012;20:e2162 (reprinted in British Medical Journal – Careers en ‘Need to peer-review medical applications for smartphones’. J Telemed Telecare. 2012;18(2):124)
– Onderzoeker van Quantified Self Onderzoekinstituut: doet onderzoek naar gebruik en validiteit Apps
– App ontwikkelaars of vertegenwoordigers van beroepsgroepen waar Apps al worden ingezet
– Validering van Apps; analoog aan validering ‘normale meetapparatuur’ of validering van andere ‘medische Apps’?
10. Een beschrijving van uw eigen rol bij het onderzoek.
Lezer literatuur / internet
Opstellen, uitzetten survey: vragenlijst maken
Verwerken vragenlijst data tot ‘digitaal’ beeld van VK-er en Apps op de werkvloer
Interviewer
Rapporteur
Start literatuur / links
http://www.veiligheidskunde.nl/cms/showpage.aspx?id=690 Artikelenserie van arpa tot api in Arbo>>
http://www.iArbo.nl (Mijn eerste aanzet voor een iPhone) App verzameling inzetbaar voor veiligheid en gezondheid op het werk d.d. december 2012
http://www.arbeidshygiene.nl/contactgroepen/regios/regio-oost/ NVvA regio bijeenkomst 9 oktober 2012
http://quantifiedselfinstitute.org/gadgets-apps/
http://www.appril.nl/verslag-live/
Ronald Hoevers 